23 Μαρ Στο σπίτι με τη #SofiaByLondon
7 χρόνια στο εξωτερικό. 7 χρόνια ήξερα πότε θα είναι το επόμενο μου ταξίδι, πότε θα επισκεφθώ τους φίλους μου, πότε θα γυρίσω στη χώρα μου να δω την οικογένεια μου.
22 Μαρτίου 2020 δεν γνωρίζω πότε θα ξανά επιστρέψω, πότε θα ξαναπάρω το επόμενο αεροπλάνο, πότε θα νιώσω ελεύθερη να κινηθώ.
Μένω στο Λονδίνο τον τελευταίο χρόνο, στην χώρα όπου υπάρχουν εκατοντάδες κρούσματα και ακόμη η αγγλική κυβέρνηση να αποφασίσει την λεγόμενη καραντίνα. Αυτό που κάνει εντύπωση σε όλους είναι το γεγονός ότι όλα, μαγαζιά, καφετερίες και εστιατόρια είχαν ξεκινήσει να κλείνουν μόνα τους χωρίς να περιμένουν την επίσημη ανακοίνωση. Ο φόβος, η αγωνία του αύριο και ο πανικός που ξεκίνησε τις τελευταίες δύο βδομάδες δημιούργησε ένα κλίμα lock down with our responsibility.
Πολίτες παίρνουν την ευθύνη μόνοι τους και κλείνουν τα μαγαζιά και τις εταιρίες τους μέχρι further notice χωρίς να περιμένουν καμιά συμβουλή ή κάποια καινούργια νομοθεσία. Επιβάλλουν νόμους μόνοι τους, παίρνοντας την ευθύνη προς τους πολίτες. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι δρόμοι και τα καταστήματα ερήμωναν μέρα με την μέρα. Το Λονδίνο, μια πόλη όπου ο κόσμος κινείται συνέχεια σε τροχιά 1000 ταχυτήτων, πιο ήσυχο και έρημο από ποτέ, να παραμένουν ελάχιστοι πεζοί και οδηγοί, μέρες άνοιξης με ήλιο χωρίς βροχή. Τα απεριόριστα πάρκα της πρωτεύουσας αδειάζουν. Οι φίλοι φεύγουν, πίσω στις χώρες τους, να μπουν σπίτια τους γιατί “τι θα κάνουμε εδώ”
Το ίδιο συνέβη στο σχολείο και στη κλινική όπου δουλεύω ως ψυχολόγος. Έκλεισαν και τα δυο χωρίς να περιμένουν κάτι ή κάποιον να τους πει να πάρουν μέτρα, να λάβουν ευθύνη. Τα παιδιά σκέφτηκαν κατευθείαν ότι θα βρίσκονται σε διακοπές, ενώ οι ασθενείς τον φόβο της αυριανής ημέρας καθώς δουλειές πάγωσαν και οι επόμενες μέρες για το άμεσο μέλλον άγνωστες. Τα παιδιά είναι παιδιά και οι ενήλικες ενήλικοί. Τα παιδιά γνωρίζουν καλά τι σημαίνει να παίζουν ανέμελα και οι ενήλικοι να βρεθούν αντιμέτωποι με την μοναξιά τους.
Ο Φρόιντ έλεγε πως η έννοια του θανάτου είναι άμεσα και άτρωτα συνδεδεμένη με την έννοια της ζωής. Η έννοια του θανάτου είναι μια έννοια, έλεγε ο Φρόιντ, που δεν έχουμε αναπαράσταση για αυτό και αποφεύγουμε να μιλήσουμε για αυτόν. Έτσι η ζωή έρχεται σε πρώτη μοίρα. Τι γίνεται όμως όταν αυτή η έννοια του θανάτου έρχεται πιο κοντά από ότι το είχαμε προγραμματίσει;
Με θλίβει το γεγονός ότι δε γύρισα στην χώρα μου, κοντά στην οικογένεια μου και στους παιδικούς μου φίλους.
Όμως αυτή η θλίψη συνδέεται με την έννοια της ευθύνης που πήρα ως προς τα αγαπημένα μου άτομα. Δυστυχώς ή ευτυχώς, στην χώρα όπου ζω και εργάζομαι, η ελευθέρια κίνησης είναι ακόμη ανοιχτή, κάτι που αυτόματα συνδέεται με την αύξηση των κρουσμάτων. Από το μυαλό μου μου πέρασαν και δεύτερες και τρίτες σκέψεις, για το εάν θα έπρεπε να γυρίσω. Κοίταζα κάθε μέρα πτήσεις, μήπως σήμερα, μήπως αύριο, αλλά μήπως όχι.
Καλύτερα όχι…γιατί τι θα κάνω εκεί; Έτσι λοιπόν κληθήκαμε να πάρουμε κοινωνική και ατομική ευθύνη.
Η έννοια της έλλειψης ελευθερίας, κίνησης και φυσικής επικοινωνίας αυτό το διάστημα είναι ο πυρήνας που μας ταλαντεύει και διακυβεύεται και στο μετά αυτού του παγκόσμιο γεγονός.
Ο άνθρωπος, εάν και πρέπει να μάθει να χάνει, δεν μπορεί να το αποδεχθεί. Έχει μάθει να είναι ένα παντοδύναμο όν, κυρίαρχος του εαυτού του και των επιλογών του. Να ζει και να επιζεί σε μια ψευδαίσθηση ότι γνωρίζει το αύριο, ότι είναι άτρωτος και κανένας δεν μπορεί να του αφαιρέσει την ελευθερία του. Όμως η έλλειψη, σε οποιαδήποτε κομμάτι, είναι αυτή που μας μαθαίνει να ζούμε.
Είναι πολύ δύσκολο να ζούμε κάτι το όποιο δεν έχουμε ξαναζήσει, για κάτι το δεν έχουμε αναπαράσταση, χωρίς να έχουμε δώσει κάποια ονομασία και κυρίως για κάτι που αύριο ίσως αφαιρέσει την ζωή κάποιου γνωστού, αγαπημένου μας προσώπου.
Δεν γράφω σε καμία περίπτωση αυτό το άρθρο ούτε για να μας δώσω συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουμε σπίτι, ούτε για το πως να ανταπεξέρθουμε στον εγκλεισμό και στις στιγμές μοναξιάς.
Γράφω αυτό το κείμενο γιατί πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να χάσουμε κάτι για να μάθουμε να ζούμε… είτε αυτό λέγεται ελευθερία κίνησης είτε μένω μακριά από όσα έμαθα να αγαπώ.
Σοφία Παπανικολάου
Κλινική Ψυχολόγος